Süreyya Berfe







SÜREYYA BERFE



Asıl adı Hikmet Süreyya KANIPAK. Süreyya Kanıpak imzasıyla da yazdı (1965'e kadar). Nermin Hanım ile Fransızca öğretmeni Metin Kanıpak'ın oğlu. Baba tarafından Atatürk ile kan bağı vardır. Çanakkale Lisesi'ni bitirdikten (1960) sonra 2 yıl İÜ Hukuk Fakültesi'nde, 4 yıl İÜEF Felsefe Bölümü'nde okudu. Askerliğini yedek subay öğretmen olarak yaptı; dönüşünde Arkın Yayınevi'nde çalışmaya başladı. Ali Özgentürk ile Asyalı dergisini çıkardı (2 sayı, 1972). 1976'da Can yayınevinin çocuk kitapları bölümünde çalıştı. Daha sonra reklam şirketlerinde metin yazarlığı yaptı.

İlk şiiri 1961'de Zeren dergisinde çıktı. Şiirlerini Süreyya Kanıpak imzasıyla 1965'e kadar Düzlem, Zeren, Yelken, Türk Dili, Soyut gibi dergilerde, daha sonraki şiir ve yazılarını Papirüs, Yeni Dergi, Yazı, Forum, Oluşum, Soyut, Ant, Yeni Edebiyat, Yeni a, Birikim, Milliyet Sanat, Defter, kitap-lık, Gösteri dergileriyle Yeni Gazete ve Ulus gazetelerinde yayımladı. 1966'da "Kasaba" adlı şiiriyle kazandığı Türkiye Milli Talebe Federasyonu Kültür Yarışması birincilik ödülü, tanınmasını sağladı.

İkinci Yeni'nin etkisiyle ilk şiirlerinde soyutlamalara eğilim duydu; kişide karıncalanma duygusu uyandıran bir envanter tutkusu, sağlam bir çağrışım zinciri, tutarlı bir görüntü sevgisi ve her şeye bakmak isteyen bir derviş tavrı olduğu belirtildi. (C. Süreya)

1966'dan sonra, halk şiiri geleneğinin zengin kaynağından beslenen yeni bir şiir dili kurmanın olanaklarını aradı. Bu arayışın ürünü olan ilk şiir kitabı olan Gün Ola'da, Anadolu'nun bir köyünde kısa bir süre tanıklık ettiği bir dili ve dille iç içe gelişmiş olayları, durumları, koşulları yansıtmak istedi. Oldukça tartışılan bu kitabında Türkmen ve Avşar ağıtlarının, halk ozanlarının, türkülerin ve Nâzım Hikmet'in etkileri gözlendi. Daha sonraki şiirlerinde, halk şiirinin olanaklarından yararlanarak gerçekçi temaları, sağlam gözlemlerle, sıcak ve içtenlikli bir hava içinde vermeyi başardı. "Hepsi O Kadar" adlı şiiri Ece Ülker ve Vedat Sakman tarafından bestelendi.





Kitapları :

* Gün Ola… (1969, FKF)
* Savrulan (1971, Yücel Yayınları)
* Hayat ile Şiir (1980, Hür Yayın)
* Ufkun Dışında (1985, de Yayınevi)
* Şiir Çalışmaları (1992, Can Yayınları)
* Ruhumun (1998, Yapı Kredi Yayınları)
* Kalfa (1999, Yapı Kredi Yayınları)
* Seçme Şiirler (2001, Adam Yayınları)
* Nâbiga (2001, Adam Yayınları)
* Seni Seviyorum (2002, Adam Yayınları)
* Foklar Söyledi Ben Yazdım (2005, Yapı Kredi Yayınları)
* Çıkrık (2008, Yapı Kredi Yayınları)
* Kalfa Toplu Şiirler (Genişletilmiş 2. baskı, 2009, Yapı Kredi Yayınları)
* Seferis ile Üvez (2010, Metis Yayınları)
* Yavaş Yavaş Bilemiyorum (2022, Yapı Kredi Yayınları)



Çocuk Kitapları :

* İlkokullar İçin Matematik (1976, Milliyet Yayınları)
* Çocukça (2006, Tudem Yayınları)
* Eksik Alfabe (2006, Tudem Yayınları)



Ödülleri :

* TMTF Kültür Yarışması Şiir Dalı Birincilik Ödülü (1966)
* Cemal Süreya Şiir Ödülü (1991)
* Behçet Necatigil Şiir Ödülü (2002)
* Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü (2002)
* Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü (2009)
* Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü (2011)



* Süreyya Berfe'yle Hayattan Şiire, Mehmet Kazım (2006, Dünya Yayıncılık)




(Tanzimat'tan Günümüze Edebiyatçılar Ansiklopedisi, Yapı Kredi Yayınları)









Süreyya Berfe